نكات مهم در مورد خرید سیلوهای فلزی
نوشته جناب آقای مهندس بهرام بهنام
نماینده اصلی شرکت مای سیلو در ایران
چاپ شده در ماهنامه خوشه / خرداد 1384
با توجه به افزایش تولید گندم و خود كفایی در این امر و از سویی برنامه ریزی برای خود كفایی در تولید برنج، نگهداری و دپوی این محصولها ،از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اگر دراین زمینه گامهای مثبتی برداشته نشود ،در آینده به مشكل بر خواهیم خورد . لذا به دلیل اهمیت و نقش سیلوهای فلزی خبرنگار خوشه گفتگویی را به شرح ذیل با مهندس بهرام بهنام مدیر عامل شركت مهندسی آردكار صنعت ترتیب داده است.
ضمن معرفی خود ،تاریخچه تاسیس شركت را شرح دهید.
اینجانب بهرام بهنام پس از تحصیل در مدرسه آسیابانی واقع در شهر برانشوایك آلمان و دریافت مدرك تكنسین فنی در ساخت كارخانه های آردسازی ،وارد دانشگاه شده و مدرك كارشناسی خود را در رشته مهندسی مكانیك (ماشین سازی)از مدرسه عالی ولفن بوتل در آلمان دریافت نمودم.
پس از شش سال فعالیت در شركت ماشین سازی عادل و شركت مهندسی عادل بولر ایران ،به عنوان مهندس طراح كارخانه های آرد و سیستمهای ذخیره غلات، تا كنون چندین كارخانه آردسازی و سیلوی ذخیره غلات توسط اینجانب با مشاوره و بهره گیری از چهل و پنج سال تجربیات پدرم آقای بهنام بهنام،طراحی و یا بازسازی شده است.
به نظر شما ایران نیاز به چه میزان سیلوی گندم دارد و آیا سیلوهای فعلی جوابگوی تولید داخلی گندم می باشد؟
با توجه به برداشت غلات در مدت كوتاه و مصرف آن دریك دوره طولانی، ذخیره سازی اصولی آن برای هر كشوری كه می خواهد از نظر تولید این كالای استراتژیك خودكفا باشد، یك امر اجتناب ناپذیر است. همانطور كه می دانید در سال گذشته رقمی بالغ بر یازده میلیون تن گندم داخلی توسط دولت از كشاورزان خریداری شد. این در حالیست كه ظرفیت سیلوهای استاندارد كشور در حال حاضر فقط در حدود سه میلیون و پانصد هزار تن می باشد.
ناگفته نماند كه با توجه به روند رشد فعلی جمعیت بایستی تا سال هزارو چهارصد شمسی حدود بیست میلیون تن ظرفیت ذخیره سازی گندم در كشور وجود داشته باشد.
استفاده از سیلوهای ایستاده غلات درمقایسه با انبارهای مسطح چه فوایدی را در بردارد؟
در ابتدا باید بگویم كه اگر بخواهیم انبارهای مسطح را مكانیزه و كاملا ً اصولی بسازیم هزینه ساخت آنها بیشتر از هزینه سیلوهای ساخت هوایی تمام خواهد شد.البته در حال حاضر این انبارهای تا حدودی ساده و بدون تجهیزات كامل در كشور اجرا می شود و بدین ترتیب اگر قیمت زمین را درنظر نگیریم نسبتاً ارزانتر تمام می شود.
مزیت سیلوهای هوایی عبارتند از:
1- با توجه به استفاده از ارتفاع در سیلوهای ایستاده احتیاج به زمین كمتری می باشد .
2- مكانیزاسیون سیلوها برای پر و تخلیه كردن آنها ساده تر ،علمی تر و ارزانتر می باشد.
3- نگهداری انواع گندم یا انواع غلات در كندوهای جداگانه ولی در كنار هم میسر می باشد.
4- امكان اختلاط انواع مختلف گندم برای آسیاب كردن كه یه امر حیاتی برای حفظ كیفیت محصول در كارخانه های آردسازی می باشد،به راحتی میسر است.
5- از نظر رعایت بهداشت ،نظافت ،مبارزه با موجودات و جانوران موذی و همچنین جلوگیری از انتشار گردو خاك در محیط، سیلوهای ایستاده به مراتب بهتر می باشند.
6- كنترل دمای غله با توجه به سنسورهای آویز مخصوص در ارتفاعات مختلف سیلوهای ایستاده به مراتب راحت تر می باشد.
7- امروزه تعیین ارتفاع غله در داخل كندو بدینوسیله كنترل میزان موجودی در تك تك كندو ها توسط نسل جدید سطح سنجها به راحتی میسر می باشد.
8- هوادهی غله در سیلوهای هوایی راحت تر و ارزانتر می باشد.بدینگونه كه هوا از كف كندو ازطریق ورقهای مشبك به داخل كندو دمیده شده و پس از عبور از میان غله از سوراخهای موجود در سقف خارج می گردد.
9- امكان جابجایی غله بصورت صد درصد و كامل با هدف هوادهی از كندویی به كندوی دیگر به راحتی امكان پذیر می باشد.
تفاوتهای میان استفاده از سیلوهای ایستاده فلزی با سیلوهای بتنی در چیست ،به عبارتی سیلوهای فلزی بهتر است یا بتنی؟
اولین سوالی كه اكثراً برای سرمایه گذاران در این زمینه ایجاد می شود
میزان عمر سیلوهای فلزی در مقایسه با سیلوهای بتنی است.همان طور كه
می دانید سیلوهای فلزی عمدتاً از ورقهای فولادی موجدار گالوانیزه ساخته می شوند
و این كیفیت و كمیت گالوانیزه موجود بر سطح فولاد می باشد كه عمر
اینگونه سیلوها را تعیین می نماید .دركل عمر سیلوهای فلزی را
می توان حدود سی و پنج الی چهل و پنج سال برآورد نمود . مهمترین فاكتور
در خورندگی بدنه سیلوهای فلزی میزان اسیدیته هوا می باشد.هرچه
هوای محیط آلوده تر و دارای گردو غبار بیشتری
باشد میزان اسیدیته آن بالاتر است . همچنین در كنار بنادر با توجه به بالا بودن میزان یونهای نمك موجود در هوا اسیدیته هوا بسیار بالا می باشد.
یكی دیگر از موارد مورد بحث در باره سیلوهای فلزی ،اثرسوء تابش مستقیم آفتاب بر بدنه این سیلو هاست. برخلاف تصورات نادرست ،تابش مستقیم آفتاب بر بدنه سیلوهای فلزی موجب بالا رفتن دمای داخل سیلو نمی شود . درست است كه حرارت سطح خارجی به سرعت به سطح داخلی سیلو منتقل می شود اما این حرارت به علت پایین بودن ضریب انتقال حرارتی غله و وجود هوابین دانه ها ،به توده غله داخل سیلو منتقل نمی گردد.
فواید سیلوهای فلزی نسبت به سیلوهای بتنی عبارتند از:
- مهمترین مزیت سیلوهای فلزی سرعت اجرای بسیار بالاست به عنوان مثال برای احداث یك واحد: ظرفیت پانزده هزار تن به مدت زمانی فقط معادل چهار ماه برای بر پایی سیلوها و دو ماه برای نصب تجهیزات و ماشین آلات نیازمندیم.
- مزیت مهم دیگر این است كه در پیرامون خطاهای اجرایی، سیلوهای فلزی برتری واضحی نسبت به سیلوهای بتنی دارند. مخصوصاً آن دسته از سیلوهای فلزی پیچ و مهره ای كه از قطعات پیش ساخته درست شده و در محل مونتاژ می گردند.
- سیلوهای فلزی با توجه به بار مرده كمتر، نیاز به فونداسیون ساده تر و ارزانتری دارند.
- جابجایی و تخریب سیلوهای فلزی پیچ و مهره ای به راحتی انجام پذیر است.
در خرید و اجرای سیلوهای فلزی چه نكاتی را باید مد نظر قرار داد؟
سیلوهای فلزی براساس استاندارهای مختلف محاسبه و عرضه می گردد. معمولترین این استاندارها DIN آلمان ، AFNOR فرانسه و ANSI/ASEA
آمریكا می باشد . این استاندارها
در مواردی مانند ضرایب اطمینان و وزن مخصوص مواد اعمال شده در محاسبات استاتیك با یكدیگر متفاوت می باشد .به عنوان مثال طبق استاندارد DIN
آلمان ، وزن مخصوص گندم نهصد كیلوگرم در متر مكعب ،AFNOR فرانسه هشتصد و پنجاه كیلوگرم در متر مكعب و ANSI/ASEA آمریكا هشتصد و سی كیلوگرم در متر مكعب در نظر گرفته می شود .
در مجموع می توان عدد هشتصدوسی كیلوگرم در متر مكعب را كه دارای ضریب اطمینان كافی می باشد،به عنوان یك حداقل پذیرفت. در واقع مهمترین اصل در انتخاب سیلوهای فلزی اطمینان از صحت و دقت در محاسبات سازه می باشد . عوامل محیطی مانند ضریب شتاب زلزله منطقه،سرعت باد ،بارش برف و وی‍ژگیهای خاص خود غله مانند وزن مخصوص ،ضریب اصطكاك و ... تاثیر مستقیمی به روی انتخاب ضخامت سیلو اجزای سیلو و بدین ترتیب روی قیمت تمام شده دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد قبل از تایید قطعی سفارش ،محاسبات استاتیك از سازنده دریافت شده تا توسط یك محاسب با تجربه در این زمینه ،كنترل گردد.
بنابراین در هنگام
مقایسه چند پیشنهاد
از سازندگان مختلف به مشخصات فنی و وزن كل فولاد استفاده شده نیز توجه داشته و تنها به مقایسه قیمت تمام شده برای هر تن اكتفا نكنیم.
بحث دیگر در این مورد ،كمیت و كیفیت گالوانیزاسیون اجرای سیلو می باشد.
استاندارهای موجود درباره ضخامت لایه گالوانیزه برابر است با ،دویست و هفتادو پنج ،سیصدوپنجاه ،چهارصدوپنجاه و ششصد گرم در متر مربع برای هر دو طرف ورق،به عقیده كارشناسان با تجربه در این صنعت، برای قطعات بیرونی مقدار چهارصدوپنجاه گرم در متر مربع لازم و كافی بوده و برای قطعات داخلی میتوان از مقادیر پایین تر استفاده كرد . و از طرف دیگر گالوانیزاسیون با مقدار بیش از ششصد گرم در متر مربع توصیه نمی شود چون در این حالت روكش گالوانیزه با گذشت زمان پوسته پوسته شده و جدا می گردد . البته در كنار بنادر ،كه دارای آب و هوایی با خوردگی بسیار بالا می باشند، بهتر است علاوه بر انتخاب گالوانیزاسیون ششصد گرم در متر مربع از پوششهای رنگ اپوكسی نیز استفاده می گردد. در ضمن موارد دیگری نیز دارای اهمیت می باشد،مانند :
- نصب سیستم هوایی
- نصب سیستم كنترل حرارت غله مخصوصاً در سیلوهای كه دارای ظرفیت بالا می باشند
- استفاده از راهروهای گالوانیزه در بالای سیلو ها
- استفاده از نقاله های دارای پوشش گالوانیزه در فضای باز
در پایان اگر مطلبی به نظرتان می رسد ،مطرح نمایید.
با توجه به اینكه گندم یك كالای استراتژیك می باشد بهتر است به جای اینكه اقدام به احداث
واحدهایی با ظرفیت بالا نماییم،واحدهای كوچكتری در چند نقطه مختلف احداث كنیم.
در ضمن حمل و نقل گندم نیز یكی از معضلات فعلی كشور می باشد كه همیشه و همه جا
مشكل ساز و هزینه زاست .وجود سیلوهای متمركز با ظرفیت
بالا ایجاب می كند كه گاهی اوقات محصول را از فواصل دور به این سیلو ها حمل كرده و دوباره پس از مدتی جهت مصرف باز گشت داده شود.
پس بهترین محل برای ایجاد سیلو نزدیك یا نزد
مصرف كننده یعنی كارخانه ها ی آردسازی می باشد و باید تدابیری اندیشید كه صاحبان این كارخانه ها دارای انگیزه كافی برای احداث باشند